KISA İSPANYA TARİHİ
KISA İSPANYA TARİHİ
M.Ö 1100 yılında Fenikeliler İspanya topraklarında ilk yerleşim merkezlerini kurmaya başladılar. Onları daha sonra Kelt’ler(bugünki ingilizler) ve Yunanlar takip etmişlerdir. Daha sonra İspanya Kartacılıların (kuzey afrika)egemenliği altına girmişlerdir. M.Ö 202 yılında Romalılar Kartacalıları iber yarım adasından atmışlardır. Ve romalılar tüm ülkeyi Hristiyanlaştırmışlardır. Daha sonra 711-1492 arası Endülüs emevileri himayesine girmiştir. Amerikanın keşfi ile büyük bir atılım sağladı ama daha sonra topraklar kaybetmeye başladı.
İSPANYA İÇ SAVAŞI (1936-1939) ve İSPANYA HAKKINDA GENEL BİLGİLER
* İç
savaş tam olarak 986 gün sürdü yani 2 sene 8 ay. Savaş Temmuz 1936'da başladı
ve 30 mart 1939'da sona erdi.
* Aslında
tüm olaylar 1923-1929 yılları arasında ülkeyi yöneten General Primo de Rivera
adlı faşist zamanında başladı lakin diktatörlüğü 1931 yılında cumhuriyetin
kurulması ile son buldu hatta General Rivera’nın oğlu daha sonra FALANJ askeri
örgütünü kurdu. Yarı askeri yarı siyasi askeri birliklerdi bunlar.
* Hitler
1889-1945 , Hitlerin asıl amacı İspanya’nın güzel iklimi, ekilebilir arazileri
ve yeraltı kaynaklarıydı. ( bakır ,kurşun ve kömür)
* Azana
hükümeti yaklaşan tehlikeleri göremedi. Ve temmuz 1936 da fas yakınlarından
başlayan iç savaşın şifresi şu oldu: EN TODO ESPANA EL CİELO ESTA DESPEJADA.
* Savaş
boyunca ABD tam 2 milyon ton benzin verdi Franco’ya bu da inanılmaz bir uçak,tren,gemi
ve tank gücü sağladı Franco’ya.
* Bask
bölgesinin en meşhur politikacısı Dolores İbaruri şöyle dedi; EL PUEBLO ESPANOL
PREFİERO MORİR DE PİE A VİVİR A RODİLLAS.
* Madrid 5.
Alayı halka umut olsa da savaş 30 mart 1939 da Franco lehine sonuçlandı.
1936 yılında yapılan seçimler halk cephesi yani solcu partinin yüzde 47 oranla milliyetçi sağcı partinin ise yüzde 46 oranla seçimi kaybetmesi ile sonuçlandı ve MANUEL AZANA cumhurbaşkanı seçildi.
FALANJ isyancıları sokaklarda isyanlar çıkardılar ve FRANSİSCO FRANCO İtalya desteğini de alarak hızlı bir şekilde ülkeyi ele geçirdi ve 1975 yılına kadar sürecek olan diktatör rejimi bu şekilde başlamış oldu.
*Resmi adı İspanya Krallığı’dır ve parlementer Monarşi ile yönetilir. Kral 2014 yılından bu yana 6.FELİPE’dir bir önceki kral JUAN CARLOS’tu. Ve başbakan ise Pedro SANCHEZ’dir. Sosyalist işçi partisi lideri Pedro Sanchez 2018’den bu yana başbakan görevindedir.
* İber yarım adasının yüzde 85’lik bir kısmını oluşturur İspanya.
* 500 000 metre karelik bir yüzölçümüne sahip olan İspanya toplamda 17 özerk bölge ile yönetilmektedir ve toplamda 47 şehire sahiptir. Nüfus 50 milyon civarı en kalabalık şehir Madrid 7 milyon sonra Barcelona 5 milyon sonrada Valencia yaklaşık 1 milyon nüfusa sahiptir. Doğurganlık oranı evlilik başı 1.2 çocuğa kadar düşmüştür bu yüzden 2100 yılına gelindiğinde nüfusun 30 milyon civarına düşeceği öngörülmektedir. 83 senelik bir yaşam ortalamasına sahiptir ülke.
* Ülkenin yüzde 60’ı Katolik geriye kalanı müslüman,Yahudi ve dinsizlerden oluşur.
Asgari ücretler 1166 euro ama asgari ücret ile çalışanların ortalaması sadece yüzde 2 oranındadır. Ortalama maaş 2500 euro civarındadır.
· Yüzde 13.3 ile avrupanın en içok işsizlik oranına sahip ülkesidir.
· Çalışma saatleri siesta olayından dolayı 09:30 -14:00 16:00 – 20:00 aralığındadır. Ama bunu büyük şehirlerde göremeyiz pek.
· 5 öğün yemek yerler ve akşam yemeklerini oldukça geç yerler ana haber bültenleri bile saat 21:00 de başlar sevilen diziler 22:00 de başlar. Akşam yemeklerinden sonra sobremesa dedikleri bir alışkanlıkları vardır uzun uzun sohbet ederler ve asla erken yatmazlar.
· Dünyanın en eski tescilli restorantına sahiptirler 1725 yılında yapılan sobrino de botin restorantı.
· Tapaları ile meşhurdurlar biraların üzerine toz girmesin ve bira içerken alttlık olsun diye başlayan bir gelenektir.
· Sokaklarda çok nadir başıboş kedi ve köpek görünür her 3 evin 2’sinde evcil hayvan muhakkak vardır.
· Evlenmeden önce 1 yıl beraber yaşama zorunluluğu vardır.
· Yüzölçümü bakımından Avrupa’nın en büyük 4. Ülkesi konumundadır.
· Hem NATO hem de Avrupa birliğine üyedirler.
· 189 ülkeye vizesiz girebilen güçlü bir pasaporta sahiptirler.
· 1986 yılında avrupa birliğine dahil oldular.
· 6000 türk burda yaşamakta en çok Madrid ve Barcelona olmak üzere.
· Endülüs bölgesi eğlenceli Madrid bölgesi kibirli katalanlar cimri ve aragonlar inatçi ve galiçyalılar güvenilmez olarak bilinir.
· En zengin özerk bölge barcelona’dır.
· Fransadan sonra en çok turist çeken 2.ülkedir avrupa’da.
· Bankaların çoğu saat 14:00 de kapanır.
· El sıkışmazlar pek resmiyet olarak algılanır.
· Çok yavştırlar tembeldirler ve hep geç kalırlar.
· Kap kaç olayları oldukça fazladır.
· Sağlık ve eğitim tamamen ücretsizdir. Ve çoğu devlet okulu özel okullardan daha kapsamlı ve lükstür.
· Pazar günleri resmen kimse sokağa çıkmaz.
· Tam bir festivaller ülkesidir. San fermin en meşhurlarıdır.
· 12 uvas ritüelleri vardır. Dilek dileyerek üzüm taneleri yerler.
· Hızlı tren ağları inanılmaz iyidir.